13 april 2024

Dag van:

 Vanmorgen zit ik al vroeg, bij heerlijke temperaturen en in een zwak zonnetje buiten, te haken bij de volop in bloesem staande appelboom.....

Ik hoor de vogels, de eendjes, de meerkoeten....

Dan krijg je ineens van die gedachten....

De vogel taal zal ik vast en zeker nooit leren fluiten....

Ik herken soms wel hun lokroepen en hun waarschuwingssignaal, maar spreken/fluiten, zal ik de taal nooit....

In de mensenwereld spreek ik meerdere talen; Duits, Engels, Frans, een beetje Spaans en een piepklein beetje Grieks.....

Hoe langer je in een land bent, hoe vaker je de taal leest of op televisie hoort, hoe meer en sneller je zo'n taal eigen maakt....

Maar hoe zit dat eigenlijk bij de vogels en eenden....?

Zijn dat ook verschillende talen....?

Zou een trekvogel die iedere winter naar het zuiden vertrekt en bij  de flamingo's neerstrijkt, ook die taal gaan leren begrijpen.....?

Zouden de merel en de mus hier in Nederland elkaars taal snappen....?

Elke vogel fluit zingt lied....of, elk vogeltje

zingt zoals hij gebekt is......maar klinkt een vogel in België helemaal hetzelfde als zijn soortgenoot die bijvoorbeeld op de Canarische Eilanden leeft?.....

Of zingen ze toch een ander lied?.....

Fluit de Limburgse vogel met een zachte G?......en slikt een Achterhoekse of Twentse vogel de laatste fluitjes in....

Groepen mensen in verschillende regio’s ontwikkelden doorheen de jaren hun eigen taaltje of dialect......

Dat komt omdat onze taal niet aangeboren, maar aangeleerd is......

Iedere pasgeborene kan elke willekeurige taal leren....

Ook sommige vogels, zoals de vink, de zwaluw en de merel, maken gebruik van een aangeleerd communicatiesysteem......

Door als jong kuiken aandachtig te luisteren naar hun ouders of soortgenoten leren deze vogels hun boodschap overbrengen met de juiste geluiden of gezangen......

Vogels die liedjes van soortgenoten leren én een repertoire van slechts één of enkele liedjes hebben, zijn het meest 'getalenteerd' om dialecten te vormen......

Geelgorzen bijvoorbeeld, zingen binnen eenzelfde gebied (van een paar vierkante kilometer) exact hetzelfde lied, maar even verderop kan een heel ander gezang klinken......

Dat komt omdat geelgorzen hun lied van soortgenoten leren, net zoals mezen, merels en spreeuwen dat doen......

Maar.....de juiste volgorde, toonhoogte en lengte van de noten foutloos doorgeven is nu eenmaal lastig, denk maar aan het spelletje waarbij je in een kring een zin moet doorfluisteren in elkaars oor......

Een foutje of vervorming van het origineel is snel gebeurd, ook bij vogels, dus maken ze er hun eigen versie van......

En zo ontstaan vogeldialecten......

Is dat niet gaaf......ik wist dat echt niet.....

Neem nou de vink....de vink vertrok miljoenen jaren geleden uit West-Europa richting de Atlantische Oceaan......en via de Azoren en Madeira belandde deze tuinvogel ook op de Canarische eilanden.....

En wat blijkt?.....

Er zijn een paar opmerkelijke verschillen hoorbaar......

Een vinkje op de Azoren herhaalt de eerste melodie minder strikt, maar eindigt wel met de zogenaamde vinkenslag......

Een vink op de Canarische eilanden herhaalt helemaal geen melodie en ook de vinkenslag is niet meer te horen......

En op Madeira.......daar zingt de vink een tussenvorm......

En dan nu dichter bij huis...

Niet alleen de afstand en het foutenrisico bij de informatieoverdracht doen namelijk dialecten bij vogels ontstaan......

Ook de locatie speelt soms een rol.....

Hans Slabbekoorn van de Universiteit Leiden, onderzocht of koolmezen in de stad anders zingen dan hun soortgenoten op het platteland......

En ja hoor.....het rumoer in de stad heeft wel degelijk een invloed......

Stadsvogels verstaan elkaar moeilijker door geluidsoverlast in drukke steden..... Vooral lage tonen worden overstemd door bijvoorbeeld verkeersgeluid......

Hoge liedjes stijgen dus makkelijker boven het gezoem van de stad uit, en jonge vogels pikken ze beter op......

We weten dat verschillende vogels samen komen schelden tegen een kat bijvoorbeeld......

Iedere vogel doet dat zoals hij gebekt is en zo weet heel de buurt het.....

Maar het nieuwe is dus dat blijkt dat vogels elkaar ook afluisteren om zich te wapenen tegen gevaar.....

Er zit dus veel communicatieve complexiteit in die vogelgezangen......

En dat vind ik nou van die leuke weetjes.....

Ik ga dus nu heel goed luisteren naar de kool- en pimpelmeesjes hier en dan hoop ik zó dat ik ze in Griekenland straks ook tegenkom om te luisteren of er ook daadwerkelijk verschil is....

Maar tja ....of mijn oren dan al zo geoefend zijn....??