woensdag 1 oktober 2025

1 oktober 2025


Dag van:
De enige ben ik zeker niet.....
De enige die altijd weer gefascineerd raakt bij het zien van paddenstoelen....
Rond deze tijd zie je zoveel foto's op sociale media verschijnen met dit fenomeen 'de paddenstoel'.....
Maar waarom ik ze toch altijd weer associeer met kabouters, tja dat is misschien toch wel míǰ̣n dingetje......

Vanmiddag maken we met onze kleuters en wandeling door het bos waar onze school in staat....
Je weet wel, even een frisse neus halen, lekker door de bladeren schoppen.....
En terwijl ik daar zo liep, en natuurlijk op zoek was naar paddenstoelen, die er overigens weinig waren dit jaar, en die díe er waren, waren al vertrapt, kwam de vraag in me op waar toch die combinatie kabouter en paddenstoel vandaan komen....
Kijk, die paddenstoel oké.... maar geen kabouter Spillebeen te zien,  geen Okkie, geen David de kabouter en ook Pinkeltje liet verstek gaan.....

Nou het zit zo......

Mensen zagen vroeger allerlei mysterieuze verschijnselen in de natuur die ze niet konden verklaren;........geluiden in de nacht, mistflarden, schimmels, voetstapachtige patronen in het gras........
En in plaats van de wetenschap, die in die tijd natuurlijk nog niet zo aanwezig was als nu......schreef men dit toe aan onzichtbare wezens die in de aarde, bossen of huizen leefden.......
Eigenlijk wel heerlijk dat in die tijden zonder al te veel wetenschap de fantasie nog zo'n belangrijke rol speelde....

Men kwam op het idee van kabouters door volksverhalen en mythen in verschillende culturen, die gingen over het beeld van kleine, dwergachtige wezens die in de natuur leven.....
Er bestaan verschillende verhalen over de oorsprong; één daarvan is dat kabouters een mijnwerkersvolk waren dat uit Kreta naar Noord-Europa trok, terwijl een ander verhaal hen koppelt aan de Scandinavische volksverhalen.......
Niets is zeker......

In Nederland en Vlaanderen werden de wezentjes kabouters genoemd, in Scandinavië tomte, nisse of tomtenisse, in Groot-Brittannië als brownies, hobgoblins of pixies, in Duitsland spreekt men van Kobolden en in Rusland van domovoj.......
En er zijn nog talloze andere benamingen.....

Over het algemeen werden kabouters vooral vaak gezien als “huisgeesten”: kleine helpers die brood bakten, dieren verzorgden of werk deden in de nacht – maar die je ook konden straffen en kwellen als je ondankbaar was.......
Sinterklaasjes maar dan in het klein.....?
Een soort van opvoedondersteunde verzinsels als pa en ma het zelf even niet meer aan konden....?

Maar er zijn ook mythologische wortels.....
In de Germaanse mythologie bestond al een heel volk van dwergen, elfen en natuurgeesten........
Dwergen woonden in de aarde en waren meesters in smeden en magie........
De kabouter stond waarschijnlijk als een “huiselijke variant” dicht bij het dagelijks leven van mensen........

In de middeleeuwse en vroegmoderne volksverhalen gingen de legenden meer over huismannetjes, leperkaantjes of aardmannetjes, die boeren hielpen.......

En voor alle duidelijkheid.......het Duitse woord Kobold is een voorloper van ons woord kabouter......

In Nederland en Vlaanderen werd verteld dat de wezentjes in heuvels, grafheuvels of onder de grond leefden......
Vaak werden ze als goedaardig, gezellig ondeugend, en altijd schuw voor mensen afgeschilderd.......

Vanaf de 16e–17e eeuw begonnen schrijvers volksverhalen op te tekenen, en kabouters kregen een vast uiterlijk; klein, baard, muts, en voornamelijk ’s nachts actief........
En ongeveer in de 19e eeuw, met de romantiek die hoogtij vierde...... werden de verhalen sprookjes....... en groeide het beeld van de kabouter als schattig en behulpzaam boswezentje......


Maar waar kwam die huisvesting van een paddenstoel dan vandaan.....?
Nou misschien wel hiervandaan......

Dus: men “kwam op kabouters” omdat ze een verklaring boden voor het mysterieuze in natuur en huishouden......
En paddenstoelen groeien snel, op mysterieuze plekken, en verdwijnen ook weer snel......
Dat paste perfect bij het idee van kabouters: kleine wezens die zich maar zelden laten zien......
“Heksenkringen”.......cirkels van paddenstoelen........ werden gezien als dansplekken van kabouters......
De paddenstoel, vooral de rood-met-witte- stippen vliegenzwam, valt daarbij ook nog eens sterk op en kreeg al vroeg een magische lading........
Omdat kabouters klein zijn, is een paddenstoel in verhouding groot genoeg om als huis of stoel te dienen.....  in de verbeelding dan hè....... 

Dus kort gezegd: de natuur.....paddenstoelen als mysterieuze verschijnselen, oude volksverhalen, en latere illustraties hebben samen gezorgd dat wij (ik ben dus niet de enige) kabouters automatisch met paddenstoelen verbinden.......

En ik vind dat heerlijk.....
Ik heb veel van David de kabouter verzameld in het verleden.... heb de boeken over Okkie en Pinkeltje verzonden....en wilde alles over het leven van de kabouters weten.....

Vanmiddag dacht ik daar weer even aan

toen we met de klas door het bos liepen langs het belevingspad....
Een belevingspad dat speciaal is gemaakt om de zintuigen van mensen/ kinderen met een beperking te prikkelen, door verschillende objecten die ze tegenkomen waar muziek mee gemaakt kan worden of die behendigheid vereisen,  of om te voelen zijn....
In een bos dat vooral míǰn fantasie weer prikkelde.....
Maar tjonge jongen wat zal er een woningnood heersen onder de rode puntmuts wezentjes want ik kwam nauwelijks een hele paddenstoel tegen.....
(Een kabouter trouwens ook niet).....






















Geen opmerkingen:

Een reactie posten