dinsdag 30 maart 2021

30 maart 2021


Dag van:
Vaak verbaas ik me over "de dag van"....
Tegenwoordig is elke dag wel een internationale dag van iets....
Grappig dat er scholen zijn, zoals de antroposofische en Jenaplan scholen waar er vele vieringen zijn...
Zo goed als wekelijks....
Vieringen maken blij....
Vieringen scheppen een samenzijn gevoel...
Vieringen met hoofd, hart en handen...
Vieringen zijn bouwstenen voor het menselijk leven en brengen er samenhang en structuur in.....
Bij vieringen horen verhalen die zorgen dat je de samenhang ziet met dat wat er in je eigen leven gebeurt....
Het geeft verdieping in belangrijke levenservaringen...
Aldus uitgeverij DaVinci....
En feesten hebben natuurlijk een speciale sociale functie.... een dubbele zelfs...
Je leeft er naartoe... de voorpret... de voorbereiding...en het samenzijn en plezier op het feest zelf....

Maar goed dat is geen dag van...
De beste zin in dit verhaal is die van "het geeft verdieping in levenservaringen"... en ik plak daar even aan vast.... en dergelijke....
Want ook 'een dag van' biedt verdieping natuurlijk...
Neem nou vandaag....
(Giechel).... De internationale dag van het potlood....!!!!
Jazeker....van het potlood.....
Ik wil er toch even aandacht aan besteden.... 
Wie is er niet groot geworden met het potlood in de hand....
Zélfs in de wereld van mobieltjes en computers is het potlood niet weg te denken of door toetsenbord te vervangen....
Vanmorgen nog...

Ik moest de schoolagenda invullen...
Zo'n grote rode agenda op het bureau van een juf...
Een agenda openslaan is qua tijd effectiever dan het opstarten en/of iets opzoeken op je pc....
Ik pak de pen uit mijn bakje maar met dat ik dat doe denk ik..."Neeeeeee niet doen, pak het potlood want als het agendapunt verandert, hoef je dat niet met pen weer door te krassen maar pak je een gummetje....
En laat ik nou inderdaad een foutje maken...
Nou ben ik in de gelukkige omstandigheid dat ik zo'n goedkoop Action potlood heb in zo'n pennenstandaard uit een of andere actie die plaatsvindt als de scholen na de zomervakantie weer beginnen...
Zo'n standaard met pen, lineaaltjetjetje, nietapparaatjetjetje, puntenslijper én potlood met zo'n gummetje er bovenaan..... dat met een stukkie ijzer vastzit om het potlood....
Ik zeg IDEAAL.....!!!!
Mijn gummetje aan mijn potlood is gelijk mijn backspace toets op het toetsenbord....
Kriskras en weg....
Geen gekras of lelijke kruizen in mijn agenda....
Het is daarom geen wonder dat deze internationale dag van het potlood mijn volle aandacht heeft...!
Ik    kan   niet    zonder     potlood   ......
En mijn leerlingen ook niet....
Al schort daar wel een dingetje aan want kleuters kleuren tegenwoordig met "klein duimpjes"......
Korte dikke potloden met een kleurtje....
Die liggen nog zo lekker in de knuistjes voordat een juf moeilijk gaat doen en het over de juiste potloodgreep gaat hebben....
Om ze daar vervolgens maanden mee te sarren waardoor het kleurplezier drastisch afneemt.....

Maar goed.... wat moet dat moet.... al zullen de vingertjes van deze generatie vaker op een toetsenbordje tikken dan het potlood of de pen beroeren....
Trouwens... wees even eerlijk... stemmen doen we ook nog steeds met een potlood hè...!!!!
Klein duimpjes dus...
Maaaaarrrrrr puntenslijpers, en zeker die van de Action,  zijn niet berekend op dikke potloden....
Zulke puntenslijpers bestaan wel... maar niet overal...
En die klein duimpjes passen er dus niet in...
En zeker niet in die handige machientjes op een juffen bureau...
Een juf loopt dus regelmatig met een aardappelschilmesje te hannesen om daar een punt aan te krijgen....
Maar goed.... dat terzijde....

Nationale potlood dag dus...30 maart...
En die datum is niet toevallig gekozen... nee nee...
30 maart is namelijk de dag dat Hyman Lipman in 1858 het potlood mét gum patenteerde.....
Hij introduceerde en stukje hout met grafeen/grafiet vulling en een stukje rubber aan het uiteinde en hupsakee deze eenvoudige maar doeltreffend effectieve uitvinding veranderde de wereld der caligrafie.....

Maar kom nou zeg....1858..... is dat niet een beetje laat...?
Is daar geen voorgeschiedenis aan vooraf gegaan...?
Ja natuurlijk wel...
Het verhaal begint met een storm.... een storm die in 1565 plaatsvond in de Engelse plaats Borrowsdale....
Een vreselijke alles verwoestende storm...
Ook de eeuwenoude eik viel om....

En wat wil het geval dat met dat omvallen van die zeer oude eik, er een glimmende zwarte substantie uit de grond mee kwam...... in de wortels van de eik notabene....
Zwart lood noemde een van de inwoners, die de dag na de storm zich als eerste buiten waagde, het spul....
Maar in werkelijkheid was het grafiet...
En de bodem van Borrowsdale zat er barstensvol mee....
De boeren hadden al gauw door dat het een handig spulletje was...
Ze merkten hun varkens ermee...
En al snel hadden ze door dat je er ook mee kon schrijven...
Veel praktischer nog dan pen en inkt...
Het vlekte niet en glom zelfs op een donkere achtergrond....
Natuurlijk zag het potlood er nog niet als een potlood uit zoals wij die kennen...
Welnee....
Het was een staafje grafiet met een stukje leer en touw eromheen....
Rond 1600 kwamen de Italianen op het idee om in het hout te verpakken... 

Tegelijkertijd ontstond er in Neurenberg Duitsland, een potloodindustrie...
Het Duitse grafiet was alleen lang zo goed niet als het Engelse....
Er ontstond een ware grafiet roof....
Dus als er, door de Engelsen, voldoende grafiet voor een tijdje gewonnen was, dan gingen de mijnen op slot of de Engelsen lieten de mijnen tijdelijk vol water lopen...
Durfde je dan nog het spul weg te kapen dan stond daar een zeer hoge straf op...

1793 was een belangrijk jaar voor het potlood...
Frankrijk was in oorlog met Engeland en hadden zodoende geen toegang tot Engels grafiet...
Ze moesten het zelf in eigen land gaan winnen....
Maar tja... dat Franse spul was lang zo goed niet als het Engelse...
Nicolás Jacques Conté, officier en uitvinder, bood uitkomst...
Hij was dan wel blind geworden aan zijn linkeroog door een min of meer mislukte uitvinding van een bom, maar hij kon nog goed uit de voeten...

Hij maalde het grafiet, mengde het met klei en bakte het in de oven....
Hoe kom je erop...??!!
Zo ontstond er een prima surrogaat voor grafiet en het ging nog langer mee ook....
Het moderne potlood was een feit...
Conté kreeg in 1793 dus al het patent op het Franse potlood... zonder gummetje....

Dat gummetje ontdekte Joseph Priestley in 1770 toen hij toevallig met een stukje rubber over zijn potlood strepen wreef....
De man was filosoof, theoloog en chemicus dus dat het écht puur toeval was snap je....

Het patent van Lipman werd overigens in 1875 ongeldig verklaard... het ging tenslotte om een samenraapsel van twee al bestaande zaken... de uitvinding van het potlood en het gummetje...

En dan nog even dit... in 1908 kwam het kleurpotlood op de markt....
Toch wel schattig om te weten... mijn vader was toen 1 jaar.... hij mocht toen vast al kleuren.....
Met een dunnetje dan, want er waren vast nog geen klein duimpjes voor kleine vingertjes.....









Geen opmerkingen:

Een reactie posten